Historyczne murale powstają w Świeciu. Tomasz Pasiek, pomysłodawca opowiada nam o inicjatywie

Pilot Herbst, książę Grzymisław, świecki zamek, kościół starofarny czy nieistniejące już młyn i synagoga - takie rzeczy już wkrótce będziemy mieli okazję podziwiać na powstających właśnie w Świeciu muralach

Kiedy pojawiła się u Ciebie pierwsza myśl o stworzeniu murali w Świeciu? 

Tomasz Pasiek, pomysłodawca szlaku murali, działacz Towarzystwa Miłośników Ziemi Świeckiej: Sporo podróżuję i od dawna podziwiałem znakomite murale na całym świecie, również w wielu polskich miastach jak np. Łodzi czy Poznaniu. Uznałem, że można z nich stworzyć nie tylko coś w rodzaju ładnego obrazka czy wręcz dekoracji, ale przede wszystkim element opowiadający jakąś historię o naszym mieście, a w dalszej kolejności atrakcję turystyczną – spójny szlak murali. Obecnie mamy w Świeciu bardzo mało elementów nawiązujących do losów i tożsamości Świecia, niewiele tablic, map, czy ciekawej sztuki ulicznej. Uważam, że historia naszego grodu jest na tyle pokrętna i ciekawa, że warto o niej szerzej opowiedzieć, a murale nadają się do tego znakomicie. 

Tematyka i miejsca wybrane dla trzech murali, które niedługo powstaną w Świeciu nie są przypadkowe. 

- Zgadza się. Pierwszy z nich powstanie na ścianie kamienicy przy ul. Sądowej 9, a jego bohaterem będzie Witold Aleksander Herbst, pilot słynnych polskich dywizjonów lotniczych 303 i 308, walczących w II wojnie światowej, który mieszkał w Świeciu w młodości, zaledwie 150 metrów od miejsca, gdzie powstanie mural. Uczył się również w Szkole Podoficerskiej Lotnictwa dla Małoletnich w Świeciu, która funkcjonowała w naszym mieście pod koniec lat trzydziestych. 

Drugi mural powstanie na ścianie kamienicy przy ul. Sądowej 16, czyli bardzo blisko pierwszego. Tutaj lokalizacja i tematyka również idą ze sobą w parze. Mural jest artystyczną interpretacją jednej z legend o powstaniu herbu Świecia, której głównym bohaterem jest książę świecki Grzymisław. Kilka kroków dalej mamy ul. Grzymisława, gdzie kończy się też Szlak rowerowy im. Księcia Grzymisława (dopiero niedawno wydłużony do Świecia).

Kolejny mural powstanie u zbiegu ulic Podgórnej i Mestwina, na ścianie budynku przy ul. Mestwina 18. W tym przypadku artyści zaprezentują w dużym formacie najciekawsze istniejące i nieistniejące już obiekty naszego miasta. Obok Zamku krzyżackiego i kościoła starofarnego będą to m.in. synagoga, która znajdowała się przy ul. Klasztornej do 1939 roku, nieistniejący już wiatrak, który stał na terenie obecnego osiedla 800-lecia do 1963 roku.  

Trzy murale to dopiero początek...

- Zależy mi na tym, aby docelowo powstało w Świeciu kilkanaście murali – mniejszych i większych. Aby był to szlak, do którego powstałyby ciekawe materiały audiowizualne, mapy, gra miejska, strona internetowa, pocztówki i inne materiały promocyjne. Każdy mural ma nawiązywać do zdarzeń, miejsc, obiektów, czy też ludzi związanych z naszym miastem i regionem. Przy każdym muralu będzie widniała tabliczka z nazwą dzieła, wykonawcami, krótkim opisem i kodem QR, który będzie przekierowywał na stronę, gdzie będzie można przeczytać więcej informacji odnośnie tematyki dzieła, realizacji samego muralu, obejrzeć np. film z jego tworzenia. Mam nadzieję, że uda się pozyskać środki na kolejne murale z różnych dotacji lub po raz kolejny z BO. 

Od początku chciałem, aby murale były czymś, z czym nasi mieszkańcy mogą się identyfikować, czuć dumę z tego, że mieszkają w Świeciu i pokazać cząstkę niezwykłych losów naszego miasta na wielkoformatowych dziełach. Jednocześnie chciałbym, aby nie były to sztampowe murale patriotyczno-historyczne, jakie nierzadko powstają w polskich miastach. Zależy mi na wysokim poziomie estetycznym, dlatego tworzeniem prac i ich odwzorowaniem na ścianach zajmują się jedni z najlepszych fachowców w tej branży w Polsce.  

Trudno było zdobyć pozwolenie właścicieli na wykonanie murali? 

- Częściowo kamienice są własnością gminy. W przypadku obiektu przy ul. Mestwina 18 zgodę musiała wyrazić wspólnota. Pomysł się spodobał i mieszkańcy z zaciekawieniem wyczekują rozpoczęcia prac i efektu tych działań, który powstanie na ich budynku. Wszystkie obiekty znajdują się w strefie konserwatorskiej, więc niezbędne było uzyskanie zgody konserwatora zabytków, który bez uwag zaakceptował wszystkie projekty. Ponadto projekty prac były konsultowane nie tylko z mieszkańcami danych obiektów, ale też z historykami, przedstawicielami organizacji pozarządowych i społecznych, urzędnikami, pracownikami instytucji edukacyjnych i kulturalnych – jednym słowem bardzo szerokim przekrojem społeczności naszej gminy. Proces konsultowania projektów prac pod względem estetycznym i merytorycznym, nanoszenia poprawek i finalnej akceptacji trwał ponad dwa miesiące. 

Już wiadomo co pojawi się na kolejnych planowanych muralach? 

- Obecnie powstają ilustracje promocyjne do projektu Czarcie Góry 2021, które ukazywać będą bogactwo przyrodnicze popularnych Diabelców. Z pewnością będzie je można wykorzystać do stworzenia murali, o ile oczywiście znajdą się na to środki. 

Kto tworzy te dzieła? 

- Realizacją prac zajmuje się poznańskie Studio MURALL, autorzy wielu słynnych murali w całym kraju. Z kolei projekty murali są dziełem trzech różnych artystów: Doroty Piechocińskiej (Ilustradora) autorki projektu muralu z Witoldem A. Herbstem, Izebeli Dudzik (Dewizka), autorki projektu muralu ilustrującego legendę o powstaniu herbu Świecia oraz Dominika Dziedziny, który zaprojektował mural odnoszący się do architektury naszego miasta.

Kiedy będziemy mogli podziwiać ostateczny efekt ich pracy?

- Prace na ścianach już się zaczęły i powinny potrwać około trzech tygodni, jeżeli nie wstrzyma ich niekorzystna aura. W połowie maja powinniśmy móc podziwiać efekty tych twórczych działań.