Choć był Niemcem, niezwykle zaangażował się w problemy polskich parafian. Poznajcie historię ks. Józefa Semraua

Dzisiaj chcielibyśmy zaprezentować Państwu kolejną ciekawą postać związaną z naszym regionem. Jest to mianowicie ks. Józef Semrau, którego postawa wyraźnie wykraczała poza ramy obowiązków przypisywanych duchownym

Od 1870 do 1904 roku proboszcz parafii Osie, działacz narodowy i społeczny, członek Towarzystwa Pomocy Nauk dla Młodzieży Prus Zachodnich i Towarzystwa Naukowego w Toruniu, prezes Towarzystwa Śpiewaczego św. Cecylii Diecezji Chełmińskiej. To tylko niektóre funkcje i zasługi ks. Józefa Semraua. Ale od początku.

Rodzice mówili i pisali po niemiecku

Józef Semrau przyszedł na świat 12 marca 1833 roku w Krępsku. Jest to wieś położona w województwie pomorskim w powiecie człuchowskim. Jego rodzicami byli Karol i Hulda, którzy zajmowali się prowadzeniem gospodarstwa. Byli to Niemcy – mówili i pisali po niemiecku. Szkołę średnią rozpoczął w Chojnicach. Tam też zetknął się z językiem polskim. Warto podkreślić, że właśnie w chojnickim gimnazjum istniała tajna organizacja nawiązująca do Mickiewiczowskiego Towarzystwa Filomatów. Należał do niej dr Florian Ceynowa – działacz społeczny i pisarz, nazywany „Budzicielem Kaszub”. W 1858 roku Semrau otrzymał świadectwo dojrzałości, a następnie wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie.

Studia nie sprawiały problemu

W literaturze trudno szukać szczegółowych informacji dotyczących biografii Józefa Semraua. Z pomocą przychodzi jednak praca dyplomowa pt. „Ks. Józef Semrau (1833-1904)" napisana w 2002 roku przez Beatę Bucholc pod kierunkiem dra Andrzeja Mietza . Czytamy w niej: „Studia seminaryjne nie sprawiały Semrauowi żadnych trudności, chociaż nie przejawiał jednostronnie naukowych zainteresowań. W seminarium pelplińskim językiem wykładowym obok łaciny był niemiecki, ale w programie nauczania znalazł się również lektorat języka polskiego (jedna godzina tygodniowo dla Polaków, a dwie dla kleryków z niemieckich rodzin). Wiedza i umiejętności wyniesione z tych lekcji przydały się później młodemu księdzu w czasie jego duszpasterskiej posługi wśród polskich parafian”.

Działacz społeczny

Święcenia kapłańskie Józef Semrau przyjął w 1862 roku. Jego pierwszą placówką duszpasterską był Golub nad Drwęcą. W 1870 roku został proboszczem w Osiu. O działalności ks. Józefa w tutejszej parafii dowiadujemy się ze strony internetowej Urzędu Gminy w Osiu. Padają tam następujące informacje: „Prowadził działalność patriotyczną m.in poprzez organizowanie uroczystości upamiętniających rocznice ważnych w dziejach polski wydarzeń, nauczanie dzieci oraz młodzieży polskiego języka i historii, pieśni narodowych. W 1892 roku doprowadził do wielkiego wiecu protestacyjnego mieszkańców Osia, na którym domagano się przywrócenia języka polskiego w szkołach, wysłano też petycję do Berlina, przypominającą postanowienia kongresu wiedeńskiego z 1815 roku, gwarantujące Polakom równouprawnienie, w tym prawo do własnego języka. Wrodzone uzdolnienia i zamiłowania muzyczne sprawiły, że w roku 1880 założył w Oskiej parafii koło towarzystwa św. Cecylii, którego był długoletnim prezesem oraz zorganizował szkołę dla organistów, z której wyszło wiele osób dobrze wykształconych tak pod względem wykonawstwa jak i repertuaru”.

Nauczał w języku polskim

Natomiast Beata Bucholc w swojej pracy dyplomowej pisze: „W kościele głosił Słowo Boże po polsku i po polsku odczytywał ogłoszenia parafialne oraz rozporządzenia władz administracyjnych. Na plebanii uczył dzieci i młodzież języka polskiego, historii i polskich pieśni, mimo że było to wyraźnie zakazane”.

Oprócz działalności społecznej ks. Semrau zaangażował się w infrastrukturę swojej parafii. Między innymi powiększył starą nawę główną i domurował do niej nowe prezbiterium. Postawił też murowaną plebanię, organistówkę a także budynki gospodarcze przy plebanii.

Główna ulica w Osiu

Ksiądz Józef Semrau zmarł w 1904 roku. Duchowni po jego śmierci wspominali, że działał „na korzyść polskiego ludu”. Pochowany został na cmentarzu w Osiu. Do dzisiaj pamięć o wybitnym księdzu i działaczu społecznym jest żywa. Jedna z głównych ulic Osia nosi nazwę jego imienia, a na grobie często składane są wiązanki kwiatów.

Zdjęcie u góry: Ksiądz Józef Semrau z parafianami na tle kościoła w Osiu